Psikologlar ve Psikiyatrisler

Yaşam boyu bizi olumlu ya da olumsuz etkileyen pek çok olaya maruz kalırız. Kimi zaman bu olaylarla başa çıkma gücünü kendimizde bulamayız ya da yanlış stratejiler geliştirebiliriz. Yaşadığımız olumsuz olaylar neticesinde ruh sağlığımız bozulabilir. Ruh sağlığımız konusunda çevresel faktörler kadar genetik yatkınlıklarımız da önem arz etmektedir. Psikolojik desteğe ihtiyaç duyduğunuzda nasıl bir yol izlenmesi gerektiği konusunda kafanız karışabilir. Bu karışıklığa sebep olan sorulardan bir tanesi de ‘psikoloğa mı gitmeliyim psikiyatriste mi?’ sorusudur. Eğer siz de bu konuda kafa karışıklığı yaşıyorsanız, ihtiyacınız olan cevabı bu yazıda bulabilirsiniz.

Psikolog Kimdir?
Psikolog, üniversitelerin psikoloji bölümünde dört yıllık lisans eğitimini tamamlayan kişilere denir. Psikologlar uzmanlık alanlarına göre yüksek lisans veya doktora programlarına devam edebilirler. Terapi yapmak için lisans eğitimini ve belirli eğitim ve staj süreçlerini tamamlamış olmaları gereklidir. Psikologlar bireyin duygu, düşünce ve davranışlarını ve zihinsel süreçlerini inceler ve elde ettiği bilgileri bilimsel yöntemler ışığında kişilerin ruh sağlığını iyileştirmek için kullanır. Psikoterapi konuşarak tedavi şeklidir. İlaçla tedaviyi kapsamaz.

Psikiyatrist Kimdir?

Psikiyatrist, zihinsel hastalıkların, duygusal bozuklukların ve davranışsal sorunların tanı ve tedavisi ile ilgilenen tıp doktorudur. Psikiyatristler, tıp fakültesinden mezun olduktan sonra psikiyatri alanında uzmanlık eğitimi alırlar. Bu uzmanlık eğitimi genellikle 4-5 yıl sürer ve psikiyatrik hastalıkların tanı, tedavi ve önlenmesi konularında derinlemesine bilgi sağlar.
Psikolog ve Psikiyatrist Arasındaki Farklar Nelerdir?
Psikologlar ve psikiyatristler, her ikisi de ruh sağlığı alanında çalışan profesyonellerdir, ancak eğitimleri, yetkileri ve çalışma yöntemleri açısından önemli farklar vardır. İşte psikolog ile psikiyatrist arasındaki temel farklar:
Eğitim ve Lisans
Psikolog:
o Lisans derecesi: Psikoloji alanında lisans derecesi alırlar.
o Yüksek lisans/doktora: Klinik psikoloji, gelişim psikolojisi, eğitim psikolojisi gibi alanlarda yüksek lisans veya doktora yaparlar.
o Eğitim süreleri genellikle 4-10 yıl arasında değişir.
o Terapist olarak çalışmak için belirli lisans ve sertifikasyon süreçlerini tamamlamaları gerekir.
• Psikiyatrist:
o Tıp fakültesi: Tıp fakültesinden mezun olurlar (MD veya DO derecesi alırlar).
o Uzmanlık eğitimi: Psikiyatri alanında 4-5 yıl süren bir uzmanlık eğitimi alırlar.
o Eğitim süreleri genellikle 10-12 yıl arasında değişir.
o Tıp doktoru oldukları için ilaç reçete edebilirler ve tıbbi müdahalelerde bulunabilirler.
Tedavi Yöntemleri
• Psikolog:
• Psikoterapi: Psikologlar, konuşma terapileri ve davranışsal müdahaleler gibi psikoterapötik teknikler kullanarak tedavi sağlarlar.
• Test ve değerlendirme: Psikolojik testler ve değerlendirmeler yaparak bireylerin zihinsel ve duygusal durumlarını analiz ederler.
Psikologlar ilaç yazamazlar; ilaç tedavisi gerektiren durumlarda hastalarını psikiyatristlere yönlendirirler.
• Psikiyatrist:
o İlaç tedavisi: Ruhsal bozukluklar için ilaç reçete edebilir ve ilaç tedavilerini takip edebilirler.
o Psikoterapi: Bazı psikiyatristler, eğitimlerine bağlı olarak çeşitli terapi yöntemlerini de kullanabilirler.
o Tıbbi müdahale: Psikiyatrik hastalıkların biyolojik yönlerini değerlendirir ve tedavi ederler; gerektiğinde hastaneye yatış veya diğer tıbbi müdahaleleri gerçekleştirebilirler.
Çalışma Ortamları
• Psikolog:
o Okullar, üniversiteler, hastaneler, özel klinikler, araştırma merkezleri ve danışmanlık merkezleri gibi çeşitli ortamlarda çalışabilirler.
o Genellikle bireylerle, çiftlerle, ailelerle ve gruplarla terapi seansları düzenlerler.
•
Psikiyatristler:
• Hastaneler, psikiyatri klinikleri, özel muayenehaneler, rehabilitasyon merkezleri gibi yerlerde çalışabilirler.
• Daha ciddi ve kronik ruh sağlığı sorunları olan hastalarla çalışırlar ve gerektiğinde hastane yatışı gibi daha yoğun müdahalelerde bulunabilirler.

Psikologlar:
• Genellikle davranışsal ve duygusal sorunlara odaklanarak bu sorunların çözümü için terapi yöntemleri uygularlar.
• Zihinsel sağlık sorunlarının yanı sıra günlük yaşam zorlukları, stres yönetimi, ilişki sorunları gibi konularla da ilgilenirler.
Psikiyatristler:
• Zihinsel sağlık sorunlarının biyolojik, nörolojik ve tıbbi yönlerine daha fazla odaklanırlar.
• Daha ciddi ruh sağlığı bozukluklarının (şizofreni, bipolar bozukluk, majör depresyon gibi) teşhisi ve tedavisi ile ilgilenirler.
Bu farklılıklar, psikologlar ve psikiyatristlerin zihinsel sağlık hizmetlerini nasıl sunduklarını ve hangi durumlarda hangi uzmana başvurulması gerektiğini belirlemeye yardımcı olur. Eğer yaşadığınız psikolojik sıkıntı şiddetli ve uzun süredir devam ediyorsa, psikiyatriste gitmek daha uygun olabilir. Özellikle ciddi depresyon, şiddetli anksiyete, bipolar bozukluk gibi durumlarda psikiyatristin tıbbi değerlendirme ve ilaç tedavisi sunabilmesi önemli olabilir. Eğer psikolojik sıkıntılarınızın altında bir tıbbi neden olabileceğini düşünüyorsanız (örneğin, hormonal dengesizlikler, tiroid sorunları gibi), bir psikiyatrik değerlendirme için psikiyatriste gitmek önemli olabilir. Fakat aradığınız şey duygusal destek, danışmanlık veya terapiyse, bir psikoloğa gitmek daha uygun olabilir. Psikologlar, bireysel, çiftler, aileler veya gruplarla terapi yapabilirler ve genellikle duygusal ve davranışsal sorunlar üzerinde çalışırlar. Duygu düşünce ve davranışları bilimsel yöntemlerle analiz ederek, kişide farkındalık kazandırırlar. İlaçla tedaviyi kapsamaz. Konuşarak ve dinleyerek tedavi etme şeklidir.